Δουλειές του ποδαριού Νο.2

Η ιδιαιτερότητα, η γοητεία και η έλξη που ασκεί η Πόλη οφείλεται σε αμέτρητους παράγοντες και όλοι μαζί κάνουν την Πόλη να αποσπά την προσοχή αλλά και τους ίδιους τους ανθρώπους από ολόκληρο τον πλανήτη. Ένας από αυτούς τους παράγοντες είναι η εφευρετικότητα που διακατέχει ορισμένους ανθρώπους αλλά και το δυνατό ένστικτο επιβιώσης που τους χαρακτηρίζει και έχω ήδη αναφερθεί σε προηγούμενη ανάρτηση (δες εδώ). Αυτή την φορά θέλησα να ξανασχοληθώ μαζί τους αφού τους συναντώ συχνά τριγύρω μου και νοιώθω να με συντροφεύουν στις συνεχείς περιπλανήσεις μου. Μπορεί οι φωνές που διαλαλούσαν: buzzz gibi soğuk sudannnn içennnnn να μην ακούγονται πλέον στους μαχαλάδες μα παρ'όλα αυτά επιθυμώ να δώσω λίγη επιπλέον έμφαση στην διαχρονικότητα των ασχολιών τους αλλά και στους ίδιους αφού αποτελούν αναπόσπαστο κομμάτι της ιστορίας της Πόλης. Ορισμένοι από αυτούς μάλιστα είναι πραγματικοί ζωντανοί-θρύλοι των Πολίτικων δρόμων.

Sütçü με το καροτσάκι του στην περιοχή του Çarşamba

Δεν υπάρχει μεγαλύτερη χαρά από το να περιπλανιέμαι νωρίς τα πρωινά και να παρατηρώ την ζωή στους μαχαλάδες, νοιώθοντας ως αναπόσπαστο κομμάτι της Πόλης και ταυτόχρονα ως καταγραφέας της. Κάπου εκεί, σε ένα μικρό στενάκι του Çarşamba, συνάντησα τον πλανόδιο γαλατά να μοιράζει φρέσκο γάλα στις νοικοκυρές. Συναισθήματα νοσταλγίας από την εποχή των δικών μου παιδικών χρόνων, η οποία φαντάζει πολύ μακρινή και αθώα. Ευτυχώς σε μερικές Πολίτικες συνοικίες περνάει ακόμη ο γαλατάς και διατηρείται μια σύνδεση με τις γειτονιές του παρελθόντος.

Δουλειές του ποδαριού σαν άλλοτε με τον bileyci να τριγυρνά στα στενά ακονίζοντας...

...αλλά και εξετάζοντας τα αποτελέσματα της μαεστρίας του

Αρχικά ένοιωσα αμήχανα όταν είδα τον άνωθεν κύριο να ακονίζει την χατζάρα μα ελάχιστες στιγμές αργότερα ένα χαμόγελο σχηματίστηκε στο πρόσωπό μου. Ήταν ο μπιλειτζής που τριγυρνά από γειτονιά σε γειτονιά και ακονίζει αντικείμενα όπως χατζάρες, μαχαίρια αλλά και ψαλίδια. Αυτός που συνάντησα εγώ φαίνεται οτι εκτός από έμπειρος τεχνίτης είναι και καλός επαγγελματίας διότι εκτός από τον τακτικό έλεγχο της δουλειάς του, φρόντισε να φορά και κατάλληλα ρούχα εργασίας.

Λούστροι στην Πόλη. Διαχρονική δουλειά του ποδαριού

Αν περιπλανηθείτε και εσείς στις παραδοσιακές γειτονιές της Πόλης, θα παρατηρήσετε αρκετά συχνά πως οι περισσότερες δουλειές του ποδαριού και του δρόμου, περιλαμβάνουν καρότσια ή τουλάχιστον ρόδες. Μόνον έτσι εξασφαλίζεται η μεγάλη κινητικότητα και εναλλαγή από μαχαλά σε μαχαλά. Τώρα όσον αφορά το περιεχόμενο των καροτσιών ή το είδος της απασχόλησης, η ποικιλία είναι μεγάλη και άλλοτε διαχρονική, άλλοτε καθαρά Πολίτικη και άλλοτε προκαλεί χαμόγελα εξαιτίας της ευρυματικότητας της.

"Εσκιτζής" μικροαντικειμένων κάπου στο Ayvansaray

Πλανόδιος...μπανανοπώλης στο Κάρακιόι

Η δουλειά του ποδαριού που ακούει στο όνομα: kağıt toplayıcısı. Στην ουσία πρόκειται για ένα είδος Πολίτικης ανακύκλωσης...

...και που παρά την μεγάλη σωματική κούραση που προκαλεί, θεωρείται επικερδής

Το γνωστό PVC πλαστικοποιεί και προστατεύει όλα τα προσωπικά σας έγγραφα, όπως διπλώματα, ταυτότητες κ.λ.π.

Πλανόδιος πωλητής καθαριστικών προιόντων

Κινητή ψησταριά. Η τελευταία λέξη του ντελίβερι. Δεν παραγγέλνεις τηλεφωνικώς, απλά φωνάζεις από το μπαλκόνι του σπιτιού σου!!! Bir balık ekmek lütfen!

Ο αριθμός των πλανόδιων ψησταριών είναι πραγματικά μεγάλος και η ποικιλία των προιόντων τους πραγματικά αξιομνημόνευτη. Κεφτέδες, μπριζόλες, λουκάνικα, ψάρια και κεμπάπ είναι από τις αγαπημένες λιχουδιές που προσφέρονται. Για το "στήσιμο" της...ταβέρνας δεν χρειάζονται σχόλια μα ούτε και παρεμβάσεις. Όλα στην σωστή θέση με μεράκι και πρακτικό σύστημα ώστε ο ψήστης να ανταπεξέρχεται στις απαιτήσεις της περιπλάνησης και των πελατών.

Δύο σκαμπό, ένα τραπεζάκι και το "μαγαζί" έτοιμο στην μέση του δρόμου. Εφημερίδες για τραπεζομάντηλο και καθαριστικό για να ακολουθούμε τους κανόνες υγιεινής. Το μενού σήμερα περιλαμβάνει σαλατούλα και sucuklu yumurta. Afıyet olsun! Αυτά μόνο στα Πολίτικα σοκάκια και για πολύ λίγους

Αν μετά τα ψώνια από τον πλανόδιο πωλητή και το φαγοπότι στην κινητή ψησταριά αποκτήσει κανείς την επιθυμία για ένα αφέψημα, δεν υπάρχει κανένα πρόβλημα, υπάρχει και γι'αυτό η κατάλληλη λύση. Ας είναι καλά ορισμένοι που φρόντισαν να βρεθούν εκεί κοντά με τον κινητό çay bahçe τους. Ναί...και αυτό υπάρχει στην Πόλη. Άλλωστε δεν αρκούν πολλά. Μία τσαγιέρα, δύο αναποδογυρισμένα ξύλινα καφάσια και σε λίγα λεπτά το τσάι σας είναι έτοιμο.

Δουλειές του ποδαριού στο μεγαλείο τους. Μία τσαγιέρα, δύο καφάσια και το αφεντικό εν ώρα εργασίας

Το αστείο της υπόθεσης είναι πως το "κατάστημα"" διαθέτει και υπαλλήλους. Οι δουλειές εξάλλου πάνε καλά

Από τις χαρακτηριστικότερες δουλειές του ποδαριού που προκαλεί αμέτρητες φορές την ετοιμότητα του φωτογραφικού φακού μου είναι αυτή με τις ζυγαριές. Αμολυμένοι σε όλα τα μήκη και τα πλάτη της Πόλης, οι "ζυγιστές" είναι πάντα σε ετοιμότητα στην περίπτωση που επιθυμείτε να διαπιστώσετε αν το παρακάνατε με τις αμέτρητες λιχουδιές της Πόλης. Τα αποτελέσματα θα φανούν στην ζυγαριά, η οποία ως γνωστόν δεν ψεύδεται ποτέ.

Για ζύγισμα στην γέφυρα του Γαλατά

Μία εικόνα που θα μπορούσε να ανήκει και στην θεματολογία αναρτήσεων Τότε και τώρα, είναι αυτή που παρατηρώ εδώ και αρκετά χρόνια κοντά στο σπίτι μου. Έπειτα από κάθε μεσημέρι ο πιτσιρίκος (που πλέον δεν είναι πιτσιρίκος), επανέρχεται στο στέκι του, βγάζει την ζυγαριά του και η διαδικασία του μεροκάματου ξεκινά. Μάλλον και εδώ οι δουλειές πηγαίνουν καλά, δεν βρίσκω άλλη εξήγηση.

Η φωτογραφία από το 2010, σε ένα στενό του Μποστάντζι. Ο πιτσιρίκος...

...που πλέον μεγάλωσε...

...και έγινε κοτζάμ μαντράχαλος. "Ζυγιστής" από κούνια. Άντε παιδάκι μου να βρείς καμμιά δουλειά της προκοπής

Τώρα για όλους όσους επιθυμούν να σπεύσουν στην Πόλη για καριέρα "ζυγιστή", θα ήθελα να τους ενημερώσω πως επειδή η τεχνολογική πρόοδος εξελίσσεται και αποκτά όλο και μεγαλύτερο μερίδιο στην καθημερινότητά μας, ίσως στο κοντινό μέλλον ο κλάδος να αντιμετωπίσει κρίση. Τα πρώτα δείγματα τεχνολογικής εξέλιξης βρίσκονται ήδη στους δρόμους της Πόλης

Αυτόματη ηλεκτρονική ζυγαριά. Το μέλλον συναντά το παρόν

Φορτιστής κινητών τηλεφώνων για τους αρκετά φλύαρους. Κάθε γωνιά στην Πόλη και μια εμπειρία

Οι δουλειές του ποδαριού μπορεί να είναι πολλές και με αρκετά διαφορετικά στοιχεία μεταξύ τους αλλά τα αντανακλαστικά των ανθρώπων και η άμεση προσαρμογή στην καθημερινότητα της Πόλης είναι άξια θαυμασμού. Είναι βλέπετε τα δυνατά ένστικτα επιβίωσης αλλά και η μεγάλη ευρηματικότητα που διαθέτουν. Έτσι σε ταχύτατα χρονικά διαστήματα όταν ξεκινήσει να βρέχει, εμφανίζονται παντού πωλητές με ομπρέλες, όταν υπάρχει ζέστη πωλητές με βεντάλιες και όταν η ατμόσφαιρα αρχίζει να γίνεται πιπεράτη, όπως στις αρχές του καλοκαιριού, τότε οι μάσκες γίνονται το κατεξοχήν εμπορικό προιόν.

Οι μάσκες μονοπώλησαν το ενδιαφέρον στις αρχές του καλοκαιριού.

Κινητό βαγονάκι καφέ για στιγμές απόλαυσης. Δες κι εδώ

Κινητό μαγαζί με ποικιλία προιόντων που ανταγωνίζεται ακόμα και μεγάλα καταστήματα

Στην αρχή του κειμένου μίλησα για ανθρώπους που αποτελούν σημείο αναφοράς των δουλειών του ποδαριού αλλά και είναι πραγματικοί ζωντανοί θρύλοι των Πολίτικων δρόμων. Ένας από αυτούς είναι ο Balık, ο άνθρωπος που εδώ και δεκαετίες μεταφέρει πόρτα-πόρτα την Απογευματινή της Πόλης στις ρωμέικες οικογένειες.

Οι ιστορίες γύρω από τον Μπαλίκ είναι πάμπολες ενώ θα μπορούσε να γραφτεί άνετα ένα βιβλίο από τα βιώματά του. Το ίδιο συμβαίνει με τις αφηγήσεις αλλά και το μυστήριο που τον συνοδεύει. Λίγοι γνωρίζουν το πραγματικό του όνομα, που είναι İbrahim, ακόμα λιγότεροι το επιθετό του και την ηλικία του. Ο Μπαλίκ περπατά στην Πόλη και μοιράζει την εφημερίδα περισσότερα από 50 χρόνια και μάλλον κανείς δεν είναι σε θέση να πει με σιγουριά τον ακριβή αριθμό ετών, ούτε καν ο ίδιος το γνωρίζει πια.

Ο Μπαλίκ εκτός από θρυλική φιγούρα, σύμβολο σταθερότητας και αυταπάρνησης διαθέτει και κάτι επιπλέον...μεγάλη καρδιά. Όταν ένα καλοκαίρι, στα πολύ παλιά χρόνια, είχε μόλις απολυθεί από φαντάρος, είδε μπροστά στα μάτια του κάποιους άνδρες να προσβάλλουν μια κοπέλα, πετώντας το πάνω μέρος του μαγιού της στην θάλασσα. Τότε εκείνος αστραπιαία βούτηξε στα βοσπορινά νερά και ξαναβγήκε στην επιφάνεια μόνον όταν κατάφερε να βρεί τα ρούχα της κοπελίτσας. Βούτηξε πολύ βαθειά, μου εξιστορήθηκε, ίσως και 10-15 μέτρα αλλά κατάφερε να βρεί τα ρούχα. Όταν λοιπόν ξαναπάτησε στην στεριά, όλοι έκπληκτοι τον περιτριγύρισαν και του είπαν: Μα εσύ είσαι πραγματικό ψάρι (Μπαλίκ)!!! Έτσι δημιουργήθηκε το παρατσούκλι του γέρο-İbrahim και κατάφερε ακόμα και να του αλλάξει το όνομα.

Ο θρυλικός "Μπαλίκ" με τις εφημερίδες παραμάσχαλα. Μία από τις χαρακτηριστικότερες και διαχρονικότερες μορφές των Πολίτικων σοκακιών, με κοιτά στα μάτια 

Περισσότερο από μισόν αιώνα περιπλάνησης στους Πολίτικους μαχαλάδες, γεμάτο κρύα, βροχές, καύσωνες, καλοκαίρια και χειμώνες. Περισσότερο από μισόν αιώναν προσύλωσης και επιμονής. Όλα τα άντεξε ο Balık και σε κάθε καθημερινή "μάχη" έβγαινε νικητής. Έμεινε μόνος, ο τελευταίος του είδους του στην Πόλη. Υπάρχει όμως ένας "εχθρός" που δεν νικάται...ο αδυσώπητος χρόνος. Η όραση του Μπαλίκ διαρκώς εξασθενούσε και τον τελευταίο καιρό είναι πλέον αδύνατον να εργασθεί, παρ'ότι ο ίδιος ισχυρίζεται πως ακόμα κι αν δεν βλέπει, τα πόδια του γνωρίζουν την διαδρομή. Τι να αντιπαραθέσεις σε έναν άνθρωπο που περπατά στην Πόλη όλη του την ζωή και πως να τον πείσεις πως σε ότι υπάρχει αρχή, υπάρχει και το τέλος.

Είναι βέβαιο πως θα συνεχίσουν να υπάρχουν δουλειές του ποδαριού και άνθρωποι που τραβούν την προσοχή με το δυνατό ένστικτο επιβίωσης τους, την διαχρονικότητα και την ευρηματικότητά τους. Όμως η θρυλική μορφή του Μπαλίκ, με το χαρακτηριστικό σακάκι του και τις εφημερίδες παραμάσχαλα λείπει ήδη από τα Πολίτικα σοκάκια. Και μαζί με αυτά, τον νοσταλγώ κι εγώ μαζί με τις υπόλοιπες περιπλανώμενες μορφές του χρονοντούλαπου της Πόλης.